ลาเต้อาร์ต หรือศิลปะบนโฟมนม ที่เป็นทักษะอีกแขนงหนึ่งของบาริสต้า โดยใช้การผสมผสานระหว่างศิลปะและวิทยาศาสตร์ รวมเข้าด้วยกัน โดยเริ่มจากการสตีมนมให้ได้เนื้อโฟมที่เนียนละเอียดและมีความเสถียร เพื่อที่จะสร้างลวดลายต่างๆ บนแก้วกาแฟให้ออกมาสวยงาม เกิดเป็นจุดขายที่เราสามารถเห็นได้ทั่วไปตามร้านกาแฟ หรือแม้แต่งานแข่งขันที่จัดขึ้นในทุกๆ ปี ซึ่งการควบคุมอุณหภูมิของนมในการทำลาเต้อาร์ตถือเป็นสิ่งที่สำคัญมาก เพราะจะส่งผลต่อรสชาติและคุณภาพของโฟมนม และในระหว่างที่เทนมจะต้องเทด้วยเทคนิคที่แม่นยำ ต้องควบคุมทั้งความเร็วในการเท ความสูงของพิชเชอร์ และตำแหน่งของปากพิชเชอร์ ทุกขั้นตอนล้วนแต่ต้องฝึกฝนอย่างสม่ำเสมอ เพื่อพัฒนาทักษะการทำลาเต้อาร์ตให้สมบูรณ์แบบ
เริ่มต้นด้วยการหาจุดน้ำวน โดยวางก้านสตีมในตำแหน่ง 45-55 องศาจากกึ่งกลางพิชเชอร์ โดยจับพิชเชอร์ตั้งตรง จากนั้นจุ่มปลายก้านสตีมลงไปในน้ำนมประมาณ 1 เซนติเมตร ระวังไม่ให้ปลายก้านสตีมชนกับผนังพิชเชอร์หรือจุ่มลึกจนติดก้นพิชเชอร์ เมื่อเปิดการสตีม ไอน้ำจะทำให้นมหมุนคล้ายน้ำวน จากนั้นค่อยๆ ขยับพิชเชอร์ลงทีละน้อยเพื่อให้ไอน้ำตีกับผิวนม เมื่อได้ยินเสียงซิปๆ แสดงว่ากำลังเกิดฟองนม หากอยากได้โฟมนมให้ค่อยๆ ขยับพิชเชอร์ลงทีละน้อย ฟองนมก็จะยิ่งเพิ่มขึ้น เมื่อได้ฟองนมตามต้องการ ให้หยุดขยับ แล้วจับพิชเชอร์ให้นิ่งๆ แช่ไว้จนนมร้อนถึงอุณหภูมิที่เหมาะสมจึงปิดก้านสตีมได้
การควบคุมอุณหภูมิของนมเป็นสิ่งสำคัญในการทำลาเต้อาร์ต อุณหภูมิที่เหมาะสมในการสตีมควรอยู่ที่ 55-60 ? เพราะนมจะมีความหวานและเนื้อสัมผัสเนียนละเอียดและโฟมนมจะคงตัวได้ดี หากอุณหภูมิสูงเกินไป (มากกว่า 70 ? ) จะทำให้ยากในการลิ้มรสกาแฟและอาจทำให้ลวกปากได้ ทั้งยังทำให้เกิดกลิ่นและรสชาติที่ไม่พึงประสงค์ แต่ถ้าอุณหภูมิต่ำเกินไป จะทำให้โฟมนมไม่เสถียรและไม่เนียนสวย ซึ่งหมายความว่าโฟมนมจะบางและเห็นฟองอากาศขนาดต่างๆ นั่นเอง ดังนั้นการเริ่มต้นด้วยนมเย็นช่วยให้ควบคุมอุณหภูมิได้ดีขึ้น
เพราะหัวใจสำคัญในการทำลาเต้อาร์ตที่สวยงาม คือ การสร้างโฟมนมที่เนียนละเอียดต้องอาศัยความสมดุลระหว่างโปรตีน ปริมาณไขมัน และอุณหภูมิของน้ำนมที่เหมาะสม โดยโปรตีนช่วยทำให้เกิดโฟมนม ในขณะที่ไขมันเพิ่มขึ้นจะยิ่งทำให้รสชาติของนมเข้มข้น อุณหภูมิที่เหมาะสมจะช่วยรักษาเนื้อสัมผัสของนมให้พร้อมสำหรับการเทลาเต้อาร์ต ข้อควรระวังจะต้องไม่ให้นมร้อนเกินไป เพราะความร้อนสูงจะทำให้โปรตีนเสื่อมสภาพและโฟมนมเสียหาย
ความสำคัญในการสร้างลวดลายที่สวยงามและแม่นยำ ประกอบด้วยปัจจัยหลัก 3 ประการที่ต้องคำนึงถึง ได้แก่
ความเร็วในการเทนมเป็นปัจจัยสำคัญในการทำลาเต้อาร์ตที่มีเอกลักษณ์ คุณควรเริ่มต้นด้วยการเทนมช้า ๆ วนเป็นวงกลมเพื่อผสมน้ำนมและช็อตเอสเปรสโซ่ให้เข้ากัน และเพื่อสร้างฐานที่มั่นคง โดยไม่รบกวนครีม่าที่อยู่ด้านบน หลังจากนั้น เมื่อมีฐานที่แข็งแรงแล้ว ให้เพิ่มความเร็วในการเทเพื่อสร้างลวดลาย การเทช้า ๆ จะให้เส้นที่หนา ในขณะที่การเทเร็วจะทำให้เส้นบางและละเอียดมากขึ้น เทคนิคนี้จะช่วยเพิ่มความสวยงามให้กับลาเต้อาร์ตที่คุณสร้างขึ้นได้
การควบคุมระยะห่างระหว่างปากพิชเชอร์และแก้วเป็นสิ่งสำคัญในการสร้างลาเต้อาร์ตที่แม่นยำและโดดเด่น หากคุณเทจากระยะที่สูงเกินไป นมจะจมลงไปกับช็อตเอสเพรสโซ่ แทนที่จะลอยอยู่บนพื้นผิวของช็อตเอสเพรสโซ่ ซึ่งการเริ่มต้นเทลาเต้อาร์ต ให้เอียงแก้ว 45 องศา และจับพิชเชอร์ห่างจากแก้วประมาณ 2 – 3 นิ้ว เพื่อให้นมผสมกับช็อตเอสเพรสโซ่ก่อน จากนั้นเมื่อพร้อมที่จะเทลวดลาย ให้จับพิชเชอร์ติดกับขอบแก้วเพี่อให้ปากของพิชเชอร์นั้นอยู่ใกล้พื้นผิวของหน้ากาแฟมากที่สุด การเทในลักษณะนี้จะทำให้ได้ลวดลายโดดเด่นและลอยอยู่บนพื้นผิวอย่างสวยงามและคมชัด
ตำแหน่งของปากพิชเชอร์เหนือแก้วมีผลต่อการออกแบบลาเต้อาร์ต การแบ่งแก้วออกเป็นสามส่วนตามแนวนอนจะช่วยให้การเทมีความแม่นยำ โดยแบ่งออกเป็นส่วนบน กลาง และล่าง ปลายปากพิชเชอร์จะสัมพันธ์กับส่วนบนของลาย แนะนำว่าไม่ควรเทให้ปากพิชเชอร์อยู่ต่ำกว่ากึ่งกลางแก้ว เพื่อให้ลายอยู่กลางแก้วและไม่ลึกลงไปถึงส่วนล่าง
หลังจากสตีมนมเสร็จแล้ว ควรรีบเทนมให้เกิดลวดลายทันที เพราะหากทิ้งนมไว้นาน นมจะเริ่มไม่เสถียร เช่น โฟมนมยุบตัว หรือโฟมนมจับตัวกันเป็นก้อน สำหรับคนที่พึ่งเริ่มหัดแนะนำให้เริ่มต้นด้วยลายง่าย ๆ อย่างรูปหัวใจหรือวงกลมเพื่อสร้างความมั่นใจ การฝึกฝนบ่อยๆ จะช่วยให้คุณคุ้นเคยกับการควบคุมการเทนมและเพิ่มทักษะในการสร้างสรรค์ลวดลายที่ซับซ้อนมากขึ้นในอนาคต
สุดท้ายนี้ ถึงเวลาที่คุณจะได้ลงมือสร้างสรรค์ลาเต้อาร์ตแล้ว! เตรียมกาแฟและโฟมนมเนียนๆ แล้วมาสร้างลายสวยๆ ที่ทำให้ทุกแก้วกาแฟของคุณโดดเด่นไปด้วยกัน! หากลองนำเทคนิคนี้ไปทำตามแล้ว อย่าลืมมาแชร์ผลงานให้เราดูกันได้ที่เพจของ Bluekoff นะ
สามารถกดติดตามเรา เพื่อไม่พลาดข้อมูลข่าวสารและสาระความรู้เกี่ยวกับกาแฟ ได้ที่เพจ Facebook: Bluekoff และแพลตฟอร์มอื่นๆ:
• Instagram: bluekoff_th
• Tiktok: bluekoff_hq
• Youtube: Bluekoff
• Line: @Bluekoff
Credit: Higher Grounds Coffee
Bluekoff Co.,Ltd. สำนักงานใหญ่
และสถานที่เรียนชงกาแฟ
81 ซอยลาดพร้าว 15 แยก 1 ถนนลาดพร้าว
แขวงจอมพล เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร 10900
จันทร์ - เสาร์ 8:30น. - 17:00น.
หยุดวันอาทิตย์ และวันหยุดนขัตฤกษ์